คำตอบโดย อาจารย์ฟารีด เฟ็นดี้

เรื่องเร้นลับ หรือที่เรียกว่า ฆอยบ์ นั้นหมายถึง เรื่องที่สติปัญญาของมนุษย์ไปไม่ถึง, ไม่สามารถที่จะรู้ได้จากประสบการณ์ หรือจากการวิเคราะห์,พิสูจน์ใดๆ อีกทั้งตาก็ไม่เคยเห็น,หูก็ไม่เคยได้ยิน และร่างกายไม่เคยสัมผัสด้วยตัวเอง เช่นเรื่องนรก- สวรรค์,ชีวิตหลังจากความตาย การลงโทษ,การตอบแทนในหลุมศพ อย่างนี้เป็นต้น

เหตุที่มุอ์มินต้องเชื่อมั่นและศรัทธาในเรื่องเหล่านี้ เพราะผู้ที่นำมาบอกกล่าวให้เราได้รับทราบคืออัลลอฮ์และรอซูลของพระองค์
พระองค์อัลลอฮ์ได้ทรงกล่าวว่า

คำถาม

อยากถามอาจารย์ว่า สิทธถะ เป็นนบีหรือปล่าว เพราะดิฉันเคยได้ยินอาจารย์บางท่านบอกว่า เป็นนบี เพราะสอนให้คนทำความดีด้วย จากคุณรอยยา สมาชิก moradokislam.net

คำตอบ โดยอาจารย์ฟารีด เฟ็นดี้

ผมไม่เคยได้ยินคนพุทธหรือคนศาสนาอื่นเขาอ้างเช่นนี้ แต่เคยได้อ่านข้อความของผู้รู้บ้านเราบางคนที่อ้างว่า ท่านสิทธถะเป็นนบีคนหนึ่งด้วย

การที่จะกล่าวว่าเป็นหรือไม่ ใช่หรือไม่ใช่ ไม่ได้ขึ้นอยู่กับความรู้สึกนึกคิดของเราเอง เพราะความคิดของคนเราอาจจะต่างกันได้เป็นธรรมดา เพราะฉะนั้นการจะพูดเรื่องนี้ขอให้อยู่ในกรอบของศาสนา ไปดูที่คำสอนซิครับว่า อิสลามสอนไว้อย่างไร
พระองค์อัลลอฮ์ได้ทรงกล่าวว่า

ขอบคุณท่านอาจารย์ที่กรุณาตอบคำถาม แต่อยากให้อาจารย์ขยายความต่อเกี่ยวกับความเชื่อของผู้ที่อ้างว่า สิทธถะ เป็นนบีในอิสลาม เพราะมีการเผยแพร่เรื่องนี้ในเวบอื่นๆของมุสลิม จากคุณรอยยา สมาชิก www.moradokislam.net


คำตอบโดย....อาจารย์ฟารีด เฟ็นดี้

เรื่อง อะกีดะห์ (หลักความเชื่อ) ของมุสลิมต้องมีตัวบทหลักฐาน มิใช่ได้มาจากการตีความ การสันนิฐาน หรือการคาดเดา จากความรู้สึกนึกคิดของผู้ใด เพียงพอแล้วสำหรับมุสลิมที่จะเชื่อตามที่อัลลอฮ์ และรอซูลได้บอกไว้
ท่านรอซูล ได้กล่าวว่า

“ฉันได้ทิ้งไว้ในหมู่พวกเจ้าสองสิ่งด้วยกัน หากพวกเจ้ายึดในสองสิ่งนี้ไว้ จะไม่หลงทางหลังจากที่ฉันได้จากไปอย่างเด็ด สองสิ่งนั้นคือ กิตาบัลลอฮ์ (อัลกุรอาน) และซุนนะห์ของฉัน” (อัลฮะดีษ) มุวัฏเฏาะอ์ ของอิหม่ามมาลิก ฮะดีษที่ 1395

หากมีตัวบทจากอัลกุรอานสักอายะห์ หรือฮะดีษเพียงสักบทหนึ่งหรือท่อนหนึ่งที่มายืนยันในเรื่องนี้ (สิทธถะเป็นนบี) ผมจะน้อมรับโดยทันที
แต่เรื่องนี้เป็นเพียงการสันนิฐาน,คาดเดา,หรือการตีความของบางคนเท่านั้นเอง แล้วจะให้เราเอาการคาดเดามาเป็น อะกีดะห์ อย่างนั้นหรือ
เรื่องวุ่นวายในสังคมของเรามิได้เกิดจากเรื่องในอิสลาม แต่เกิดจากเรื่องนอกอิสลามที่จะเอามาเป็นอิสลามด้วย ผมมักจะพูดอย่างนี้เสมอว่า “ปัญหาเกิดจากเราจะเอาของเถื่อนมาเป็นของถูก”

นบีและรอซูลของอัลลอฮ์นั้นแม้ว่าจะมีคำสอนเรื่องปฏิบัติที่แตกต่างกันไปในแต่ละยุคแต่ละสมัย แต่เรื่องของอะกีดะห์ตรงกันตั้งแต่นบีท่านแรกจนท่านสุดท้าย (ดูคำตอบที่ 2 ในหมวดนี้)

ไม่มีนบีและรอซูลของอัลลอฮ์ท่านใดที่สอนเรื่องเวียนว่ายตายเกิด
ไม่มีนบีและรอซูลของอัลลอฮ์ท่านใดที่ระลึกชาติได้
ไม่มีนบีและรอซูลของอัลลอฮ์ท่านใดที่สอนว่า เราเกิดมาเพื่อชดใช้กรรมแต่ชาติปางก่อน

ข้างต้นนี้ไม่ใช่หลักปฏิบัติครับ แต่เป็นเรื่องอะกีดะห์ ที่ห่างไกลจากคำสอนของอิสลามเหลือเกิน


........................................................................................................................

คำถาม รบกวนถามอาจารย์ดังนี้ครับ อิสลามกับคริสต์เป็นศาสนาพี่น้องกัน พระเยซูก็เป็นศาสดาที่คนอิสลามเชื่อถือ แต่ทำไมต้องรบฆ่ากันนองเลือดทั้งโลก

คำตอบโดย อาจารย์ฟารีด เฟ็นดี้

เป็นความเข้าใจผิดครับ ศาสนาอิสลามกับศาสนาคริสต์ไม่ได้มาทางเดียวกัน และไม่มีความเกี่ยวข้องกันแต่อย่างใด พระองค์อัลลอฮ์ไม่ได้ส่งศาสนทูตท่านใดมาเผยแพร่ศาสนาคริสต์ ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน แต่ศาสนาของอัลลอฮ์คือ อัลอิสลาม ดังที่พระองค์ได้ทรงกล่าวว่า

คำถาม

ผมอ่านในกระทู้สนทนา เรื่องผู้ปฏิเสธฮะดีษไม่ใช่มุสลิม มีข้อความชวนให้สงสัย อยากให้อาจารย์ช่วยให้ความกระจ่างด้วยครับ
“อัลกุรอานครบสมบูรณ์แล้วทำไมต้องใช้ฮาดีสด้วย ถ้าใช้อัลกุรอานอย่างเดียวผิดไหม” หวังว่าคงไม่รบกวนอาจารย์เกินไป ขออัลลอฮฺตอบแทนครับ


คำตอบโดย อาจารย์ฟารีด เฟ็นดี้

อัลกุรอานคัมภีร์ของอัลลอฮ์ ถูกประทานให้แก่มนุษยชาติโดยผ่านท่านนบีมูฮัมหมัด แต่เพียงผู้เดียว พระองค์อัลลอฮ์ไม่ได้ทรงแต่งตั้งผู้ใดรับวะฮีย์ หรือประทานอัลกุรอานผ่านผู้ใดอีก
ตลอดระยะเวลา 23 ปี ที่พระองค์อัลลอฮ์ได้ให้ญิบรีล ทยอยนำเอาคำของอัลลอฮ์มามอบให้ จนกระทั่ง วันศุกร์ที่ 9 ปีที่ 10 ฮิจเราะห์ศักราช ณ.ทุ่งอะรอฟะห์ เวลาอัศริ พระองค์อัลลอฮ์ได้ทรงประทานอายะห์ต่อไปนี้มาเพื่อยืนยันความครบถ้วนสมบูรณ์ของศาสนาดังนี้

คำถามโดย กลุ่มนิรนาม

เรียนถามอาจารย์ฟารีดครับ มุสลิมได้เห็นอัลลอฮ์หรือไม่ ขอให้อาจารย์ชี้แจงด้วยหลักฐานด้วยครับ เพราะตอนนี้มีการเถียงกันว่าเห็นหรือไม่เห็น ผมเคยถามอาจารย์หลายท่านก็ยังไม่ได้รับคำตอบ หวังว่าอาจารย์จะให้ความกระจ่างแก่พวกเราได้ ขอบคุณอาจารย์มากครับ ญะซากัลลอฮ์

คำตอบโดย อาจารย์ฟารีด เฟ็นดี้

เรื่องการได้เห็นอัลลอฮ์หรือไม่นี้ เป็นประเด็นที่มีการถกเถียงกันมาช้านาน ระหว่างกลุ่มมัวอ์ตะซีละห์ กับกลุ่มอะห์ลิสซุนะห์
โดยกลุ่มมัวอ์ตะซีละห์อ้างว่ามนุษย์ไม่มีโอกาสได้เห็นอัลลอฮ์ทั้งในดุนยาและอาคิเราะห์ ด้วยตัวบทหลักฐานจากอัลกุรอาน ที่พระองค์อัลลอฮ์ได้เล่าให้ฟังจากเหตุการณ์ที่นบีมูซาขอเห็นอัลลอฮ์ว่า

คำถามโดย คุณยามารุดดีน

ควรมีการดูฤกษ์ของการแต่งงานหรือไม่
ทำไมบางคนบอกว่าการนิกะห์ไม่ควรทำในข้างแรมต้องทำในช่วงเวลาข้างขึ้น

คำตอบโดย อาจรย์ฟารีด เฟ็นดี้

ผมเคยตอบคำถามนี้เวลาไปบรรยายในสถานที่ต่างๆ ว่า การถือฤกษ์ยามข้างขึ้นข้างแรมนี้ไม่ใช่อะกีดะห์ของมุสลิม แต่เป็นอะกีดะห์ของเจ๊ก ซึ่งหลังจากที่พูดไปแล้วก็สร้างความไม่พอใจให้บางคนที่ยังคงถือฤกษ์ยามข้างขึ้นข้างแรมนี้อยู่ แต่เรื่องนี้เป็นอันตรายร้ายแรงขนาดว่าทำให้หลุดออกจากศาสนาเอาง่ายๆ ฉะนั้นจึงต้องพูดให้ชัดเจน ส่วนใครจะพอใจหรือไม่นั้น ไม่ใช่หน้าที่ของผม, ผมยังยืนยันว่า เรื่องนี้เป็นอะกีดะห์ของเจ๊ก ไม่เกี่ยวกับมุสลิมจริงๆ

คำว่า ข้างขึ้นข้างแรมนี้ มีเหตุมาจากการโคจรของดวงจันทร์ที่เป็นหนึ่งในบริวาลของดวงอาทิตย์ ซึ่งรอบการโคจรของดวงจันทร์จะกินระยะเวลาประมาณ 29 – 30 วัน โดยช่วงขาขึ้นเริ่มจากขอบฟ้าด้านตะวันตกที่เราแลเห็น จากเสี้ยวเล็กๆ ก็จะใหญ่ขึ้นเรื่อยๆ ในแต่ละวัน ซึ่งจะถูกนับเป็นข้างขึ้น เช่น ขึ้น 2 ค่ำ 3 ค่ำ 4 ค่ำ และ ฯลฯ

บรรดาผู้คนก็จะเอาชะตาชีวิตไปฝากไว้กับข้างขึ้น โดยเชื่อว่าแต่งงานหรือทำกิจการใดๆ จะได้ขึ้น หรือเจริญรุ่งเรืองขึ้นเรื่อยๆ แต่ถ้าไปทำในข้างแรมจะทำให้ชีวิตคู่อับเฉา หรือกิจการล่มสลาย แต่ที่จริงแล้วดวงจันทร์ไม่มีอำนาจในการกำหนดชะตาชีวิตของมนุษย์เลย โดยเฉพาะมุสลิมนั้น เขาจะมอบหมายชีวิตของเขา หรือกิจการของเขาต่อพระองค์อัลลอฮ์

ท่านเซด บินคอลิด อัลญุฮันนีย์ รายงานว่า ท่านรอซูลุ้ลลอฮ์ ศ็อลล็อลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม ได้นำพวกเราละหมาดซุบฮิที่ฮุดัยบียะห์ ในสภาพที่มีรอยฝนตกเมื่อคืนที่ผ่านมา เมื่อละหมาดเสร็จ ท่านได้หันหน้ามาหาประชาชนแล้วกล่าวว่า พวกเจ้ารู้ไหมว่า องค์อภิบาลของพวกเจ้ากล่าวเช่นไร พวกเขาตอบว่า อัลลอฮ์และรอซูลของพระองค์ที่รู้ดียิ่ง ท่านนบีกล่าวว่า พระองค์อัลลอฮ์ได้ทรงกล่าวว่า “บ่าวของข้าตื่นขึ้นมาในสภาพเป็นผู้ศรัทธาต่อข้าและปฏิเสธข้า ผู้ใดที่เชื่อว่าฝนที่ตกลงมาด้วยความโปรดปราณและความเมตตาของอัลลอฮ์ เขาคือผู้ศรัทธาต่อข้าและเป็นผู้ปฏิเสธอิทธิพลของดวงดาว ส่วนผู้ใดที่เชื่อว่าฝนตกลงมาด้วยอิทธิพลของดาวดวงนั้นดวงนี้ เท่ากับเขาได้ปฏิเสธต่อข้าและศรัทธาต่อดวงดาว” มุตตะฟะกุนอะลัยฮิ

ด้วยเหตุนี้การถือฤกษ์ข้างขึ้นข้างแรมคือการกระทำที่เป็นชิริก หรือการตั้งภาคีต่ออัลลอฮ์ ด้วยความเชื่อว่าการโคจรของดวงจันทร์ข้างขึ้นสามารถกำหนดชะตาชีวิตเขาได้ จึงถือเป็นบาปใหญ่ ต้องเลิกโดยทันที แต่หากใครยังเชื่อเช่นนี้อยู่ก็น่าจะทำขนมไหว้พระจันทร์ แล้วไปไหว้กับเขาด้วยเลย ให้รู้แล้วรู้รอดไป แต่ถ้าท่านทำไปโดยไม่รู้หรือรู้เท่าไม่ถึงการณ์ก็อย่าไปกังวลเลยครับ เพราะอัลลอฮ์ไม่เอาโทษ แต่วันนี้ท่านรู้แล้ว และจะทำอย่างไรต่อไปก็ใคร่ครวญดูเถอะครับ


........................................................................................................................

คำถามโดย คุณอับดุลลา

ผมมีคำถามด่วนครับ อยากให้อาจารย์ตอบด่วนด้วย
นบีอีซามีครอบครัวหรือเปล่า พวกคริสต์เขาประท้วง มุสลิมจะร่วมประท้วงกับเขาได้ไหม เพราะนบีอีซาก็เป็นร่อซูลของอัลลอฮ์เหมือนกัน ขอให้อาจารย์ช่วยตอบด่วนด้วย ยะซากัลลอฮุคอยรอน

คำตอบโดย อาจารย์ฟารีด เฟ็นดี้

กว่าที่ผมจะเข้ามาเจอคำถามนี้ก็นานหลายวัน อาจจะตอบได้ไม่ด่วนอย่างที่ผู้ถามต้องการ และเหตุการณ์ประท้วงภาพยนตร์เรื่อง ดาวินซี่โค๊ต ของชาวคริสเตียน คาร์ทอลิก คงจะสงบลงไปบ้างแล้ว

เรื่องราวของนบีอีซา อลัยฮิสสลาม ซึ่งเป็นร่อซูลที่พระองค์อัลลอฮ์ได้ทรงแต่งตั้งมาในกลุ่มชนชาวนะศอรอ โดยพระองค์ได้มอบมัวอ์ญีซาต (ปาฏิหาร) ให้แก่ท่านเพื่อยืนยันในการเป็นศาสนทูตจากพระเจ้า เช่น ท่านเกิดมาโดยไม่มีพ่อ หมายถึงมิได้มีการปฏิสนธิจากเชื้ออสุจิของฝ่ายชาย และไข่สุขของเพศหญิง, ท่านพูดได้ตั้งแต่ยังแบเบาะ, และฯลฯ

จากปรากฎการณ์ที่เกิดขึ้นกับท่านที่ผิดจากคนธรรมดาทั่วไป ทำให้ชาวนะศอรอโดยบางกลุ่มเชื่อว่า ท่านเป็นพระเจ้าในร่างมนุษย์ และบางกลุ่มก็เชื่อว่า ท่านเป็นพระบุตร ท่านถูกตรึงไม้กางเขน ท่านถูกฆ่าตาย และการตายของท่านเป็นการถ่ายบาปของมนุษย์ ซึ่งความเชื่อเหล่านี้ค้านกับความเชื่อของมุสลิมทั้งสิ้น เพราะในพระมหาคัมภีร์อัลกุรอาน และคำสอนของท่านศาสนทูตมูฮัมหมัดปฏิเสธ เรื่องการเป็นพระเจ้าในร่างมนุษย์ ปฏิเสธเรื่องการเป็นพระบิดาและพระบุตร ปฏิเสธเรื่องการถูกตรึงและถูกฆ่าตายบนกางเขน ด้วยเหตุนี้ ผมจึงพยายามชี้ให้พี่น้องได้เห็นว่า นบีอีซาของอัลลอฮ์ กับเยซูตามความเชื่อของชาวคริสต์นั้นเป็นคนละคนกัน ด้วยเหตุนี้ผมจึงขอสงวนที่จะไม่ตอบเรื่องเยซูตามความเชื่อของชาวคริสต์

แต่ความเชื่อเกี่ยวกับนบีอีซา เป็นอะกีดะห์ ที่มุลลิมทุกคนจะต้องเชื่อให้ถูกต้องด้วย ซึ่งความรู้เกี่ยวกับเรื่องนี้เราได้รับมาจากคัมภรีอัลกุรอาน และคำสอนของศาสนทูตมูฮัมหมัด ซึ่งเราสามารถพูดและอธิบายเรื่องนี้ได้ตามตัวบทหลักฐานเท่านั้น และการที่ท่านถามว่านบีอีซามีครอบครัวหรือไม่นั้น ผมไม่เคยพบหลักฐานจากอัลกุรอานและฮะดีษ ที่จะยืนยันว่ามีหรือไม่มี เมื่อเป็นเช่นนี้แล้วขอให้ท่านหยุดพิจารณาในประเด็นนี้ ซึ่งในทางวิชาการเขาเรียกว่า ตะวักกุฟ เพราะการที่จะบอกว่ามีก็ไม่มีหลักฐาน และการจะบอกว่าไม่มีก็ไม่มีหลักฐานเช่นเดียวกัน

ส่วนการที่ท่านถามว่าจะร่วมประท้วงกับชาวคริสต์ได้หรือไม่นั้น ขอตอบว่า มันไม่ใช่เรื่องจำเป็นแก่มุสลิมคนใดเลย ที่จะปกป้องพระเยซูตามความเชื่อของคริสตัง เพราะเป็นคนละคนกับอีซา อลัยฮิสลามที่เป็นศาสนทูตของอัลลอฮ์ แต่ผมให้ข้อสังเกตอยู่อย่างหนึ่งว่า ในขณะที่ท่านนบีมูฮัมหมัด ศอ็ลล็อลลอฮุอลัยฮิวะซัลลัม ถูกดูแคลนนั้น มุสลิมในเมืองไทยส่วนใหญ่กลับนิ่งเฉย แต่พอเยซูคริสถูกอธิบายว่ามีครอบครัว มุสลิมบางคนกลับร้อนรนจะไปประท้วงกับเขาด้วย มันเกิดอะไรขึ้นหรือครับ

......................................................................................................................

คำถามโดย ช่วยตอบหน่อย

ทำไมในรุก่นอีหม่านจึงต้องศรัทธาต่อบรรดารอซูลด้วย เพราะชะฮาดะฮ์ของเราที่กล่าวปฏิญานคือนบีมูฮัมหมัดคนเดียว “อัสฮาดุอันนะมูฮัมมะดัรรอซูลุ้ลลอฮ์” ข้าขอปฏิญาณว่ามูฮัมหมัดคือรอซูลของอัลลอฮ์ ไม่เข้าใจจริงๆ

คำตอบโดย อาจารย์ฟารีด เฟ็นดี้

ศาสนาอิสลามมิใช่เพิ่งจะมีมาในยุคของท่านนบีมูฮัมหมัดเท่านั้น แต่กอ่นหน้านั้นพระองค์อัลลอฮ์ได้ส่งศสานทูตของพระองค์มาเรียกร้องเชิญชวนผู้คนสู่อิสลามในทุกยุคทุกสมัย โดยเรื่องราวของรอซูลบางท่านได้ถูกนำมากล่าวไว้ในอัลกุรอาน และบางท่านก็มิได้นำมากล่าวไว้
พระองค์ได้ทางกล่าวว่า

คำถามโดย คนอยุธยา

เนื่องจากผู้ถามได้เขียนเล่าเหตุการณ์ที่ประสบมายาวมาก ทางทีมงานจึงขออนุญาตสรุปเป็นประเด็นและตั้งเป็นคำถามได้ดังนี้
เทศกาลของทุกปี โดยเฉพาะวันอีดเล็กและอีดใหญ่ จะมีมุสลิมจำนวนมากแห่กันไปทำพิธีที่มะก่อมของโต๊ะตะเกี่ย เพื่อขอริสกี ขอให้แคล้วคลาด บ้างก็มาแก้บน ผมรู้ดีว่าการทำอย่างนั้นเป็นชิริก แต่ไม่รู้จะห้ามปรามอย่างไร ได้แต่เตือนญาติใกล้ชิด และคนที่พอจะเตือนได้เท่านั้น แต่พวกเขาจะอ้างว่า ไม่ได้ขอกับตะเกี่ย เพียงให้ท่านช่วยขอต่ออัลลอฮ์อีกทีหนึ่ง ข้ออ้างของเขาถูกต้องหรือ

คำตอบโดย อาจารย์ฟารีด เฟ็นดี้

เป็นความจริงที่ไม่อาจปฏิเสธว่า ยังมีพี่น้องมุสลิมของเราอีกจำนวนมาก กระทำสิ่งที่หมิ่นเหม่ต่อการตกศาสนา ด้วยการบวงสรวง, กราบไหว้, หรือวิงวอนขอต่อสิ่งอื่นนอกจากอัลลอฮ์ และเหตุการณ์ที่ว่านี้ไม่ใช่เกิดขึ้นที่เดียวตามคนอยุธยาได้ถามมา แต่มะก่อมของบรรดาผู้ที่เขาเชื่อว่าเป็นโต๊ะวะลีกะรอมัตนั้น กระจายอยู่ทั่วเมืองไทย และต่างก็มีตำนานพิสดารอันลือลั่น จนกล่าวกันว่า บุคคลเหล่านั้นตอนที่มีชีวิตอยู่เขาเป็นคนที่มีบุญญาธิการ บางคนสามารถเดินบนน้ำ บางคนเหาะเหิรเดินอากาศได้ บางคนหายตัวได้ บางคนแบ่งร่างไปปรากฏในหลายสถานที่ และฯลฯ สถานที่เหล่านี้ที่ขึ้นชื่อก็เห็นจะมี โต๊ะตะเกี่ย อยู่ที่อยุธยา, โต๊ะเกาะไร่ อยู่ที่ ฉะเชิงเทรา, โต๊ะระยองอยู่ที่ จ.ระยอง, และโต๊ะมะขามอยู่ที่ จ.ตราด เป็นต้น

เนื่องจากความหละหลวมของบรรดาผู้นำตั้งแต่อดีตจนกระทั่งปัจจุบัน ที่ไม่เอารู้เอาชี้กับเรื่องที่เป็นอันตรายต่ออะกีดะห์ของบรรดามุสลิม แต่เขาจะให้ความสำคัญกับอาหารที่จะกินลงท้อง ที่ต้องกวดขันไล่ตีตราฮาลาล แต่มุสลิมเสพอะกีดะห์ผิดๆ เช่นนี้พวกเขากลับนิ่งเฉย จนวันเวลาผ่านไปเนินนานทำให้สถานที่เหล่านี้ถูกมองว่าขลังและศักดิ์สิทธิ จนกลายเป็นที่พึ่งทางใจของผู้คน และไม่เฉพาะมุสลิมเพียงอย่างเดียว บางที่ก็มีการจัดลิเก มหรสพถวาย ดูแล้วไม่ต่างอะไรกับศาลเจ้าพ่อ,เจ้าแม่ที่มีอยู่ดาษดื่น แต่ที่ไม่น่าเกิดขึ้นก็คือบริเวณที่ทำการนั้นคืออณาเขตของมัสยิด หรือบางที่ไม่ใช่เขตมัสยิดแต่ก็เป็นกุโบร์ของมุสลิม แต่การจะจัดการใดๆในปัจจุบันดูจะเป็นเรื่องยากเข้าไปทุกที เพราะบางสถานที่ก็ได้รับการจดทะเบียนเป็นโบราณสถานไปแล้ว

ที่จริงตามข้อกำหนดของศาสนานั้น หน้าที่ของคนเป็นจะต้องขอดุอาอ์ให้กับผู้ตาย ไม่ใช่ไปขอเอาจากผู้ตาย และหากผู้ตายสามารถเนรมิตสิ่งใดให้ได้ละก็ บุคคลที่ประเสริฐที่สุดที่น่าจะวิงวอนขอมิใช่นบีมูฮัมหมัดหรอกหรือ เพราะท่านก็ตายไปแล้วเช่นกัน หรือบรรดาคลลีฟะห์ บรรดาศอฮาบะห์ผู้ทรงคุณธรรมทั้งหลายจะไม่ดีกว่าหรือ แต่เราก็ไม่สามารถทำเช่นนั้นได้ เพราะเราประกาศตนอยู่ทุกวัน และวันละหลายครั้งว่า